Strijd tegen seksuele uitbuiting - Prostitutie van minderjarigen: "We roepen op tot burgerzin van iedereen"

De pandemie heeft verschillende verontrustende criminele fenomenen met zich meegebracht. Naast de cybercriminaliteit lijkt ook de prostitutie van minderjarigen aan een sterke opmars bezig. "Het is moeilijk om precieze cijfers te krijgen want een deel gebeurt illegaal. Maar het is een algemene trend die we vaststellen met de sterke aanwezigheid van de sociale media", vertelt commissaris Éric Garbar, hoofd van de sectie Mensenhandel en Mensensmokkel van de Centrale directie van de bestrijding van de ernstige en georganiseerde criminaliteit (DJSOC). Zijn elfkopppige team steunt de speurders op het terrein. "We verzamelen informatie en inlichtingen om de collega's zo goed mogelijk te helpen. En de minderjarigen zijn onze eerste prioriteit."

Achter de prostitutie zitten personen zonder scrupules. "Degenen die de minderjarige meisjes van 14-15 jaar uitbuiten, gaan vaak te werk via Snapchat en TikTok. Hoewel we over een ploeg internetrechercheurs beschikken, komen we vaak middelen te kort. De waakzaamheid van de burgers is voor ons dus cruciaal!"

Zo werd onlangs nog een man aangehouden. "We kregen een melding binnen van iemand die een vreemde advertentie op het internet had gelezen. Ze bleek afkomstig van twee weggelopen jonge meisjes die werden gevangengehouden en gedwongen zich te prostitueren. Dankzij deze alerte burger en met de steun van de Lokale Politie kon de man die hen uitbuitte aangehouden worden."

Verdacht gedrag? Meld het!

Een algemene mobilisatie is noodzakelijk om het fenomeen te bestrijden. "Het is belangrijk om de burgers bewust te maken, zoals tijdens de campagne Blind Betting. De families kunnen ons waarschuwen wanneer ze bijvoorbeeld merken dat hun dochter zich afzondert van haar naasten, wegloopt, dure spullen draagt ... Het zijn aanwijzingen van prostitutie", analyseert Éric Garbar.  

In dat geval is het aangewezen om contact op te nemen met de politie. "We rekenen op eenieders burgerzin, of het nu gaat om familieleden, opvoeders, leerkrachten, vrienden of vriendinnen. Wanneer je feiten vaststelt, ga dan onmiddellijk naar een politiebureau of bel 101. De politie is er om de criminelen te arresteren maar ook om de slachtoffers te helpen!"

“Elk slachtoffer van seksuele uitbuiting dat we kunnen detecteren en helpen, geeft al voldoening”

Toen 30 jaar geleden het boek ‘Ze zijn zo lief, meneer’ van Chris De Stoop verscheen en Payoke in Antwerpen meer erkenning kreeg, dachten we dat de strijd tegen de seksuele uitbuiting van en handel in vrouwen, snel voorbij zou zijn. Helaas bewijst de realiteit in 2022 dat het nog steeds vechten is tegen georganiseerde netwerken van mensenhandelaars. “Vroeger waren voornamelijk vrouwen uit de Oostbloklanden, meestal uit Bulgarije en Roemenië, het slachtoffer. Nu komen we steeds meer in aanraking met Afrikaanse, Zuid-Amerikaanse en sinds een tweetal jaar zelfs Aziatische en meer bepaald Chinese vrouwen”, vertelt eerste hoofdinspecteur Johan Debuf van de politiezone POLBRUNO.

De eerste hoofdinspecteur werkt al ruim 20 jaar op de afdeling mensenhandel. Hij heeft al heel wat fenomenen zien opduiken. “De laatste tijd merken we steeds meer een evolutie naar het privé- en internetgebeuren wat de exploitatie van prostitutie betreft. Zeker de seksuele uitbuiting van Zuid-Amerikaanse en Aziatische vrouwen gebeurt voornamelijk op privélocaties. De raamprostitutie is gemakkelijker te controleren. Daar kunnen we nagaan of ze wettelijke papieren bij hebben en of ze het beroep ‘officieel’ uitoefenen. Soms merken we dat er vrouwen plotseling van achter het raam verdwenen zijn en even later elders terug opduiken. Dat laat wel vermoeden dat er iets niet koosjer is.”

Het ‘handeltje’ is een ware economische activiteit geworden. “Er zijn verschillende geledingen. De ‘handelaars’ in de landen van herkomst lokken hen met mooie beloftes. Dan heb je de ‘telefonisten’ die de advertenties, al dan niet legitiem, aanmaken, publiceren en aanpassen. Voor meisjes die de taal niet spreken, zijn de ‘telefonisten’ dan ook de tussenpersoon voor alle contacten met de klant. Tot slot de ‘logistiek’: m.a.w. zij zorgen voor de huisvesting/werkplek en de GSM’s.” Gelukkig beschikt het team over verschillende middelen om de legitimiteit van de advertenties na te gaan. Vooral in de strijd tegen seksuele uitbuiting van minderjarigen is dit belangrijk. “Ook de loverboys publiceren foto’s op de websites. Hun slachtoffers zijn meestal minderjarige meisjes die van huis of uit een instelling wegliepen en dus een gemakkelijke prooi zijn. Eerst posten ze een foto van een volwassen vrouw maar die na ‘goedkeuring’ aangepast wordt naar die van het eigenlijke meisje. Wat ook voorkomt, is dat het meisje in die mate opgemaakt is dat ze er meerderjarig uitziet.

Johan en zijn collega’s baseren zich op enkele indicatoren (identiteitspapieren, locatie, fysieke toestand, hoog werkritme …) om al dan niet een doorgedreven onderzoek te doen. Al kan het nog beter. “Als de politiek de prostitutie uit de grijze zone haalt, is er duidelijkheid over het statuut”, pleit de eerste hoofdinspecteur. “Dat maakt het onderscheid transparanter en biedt ons de mogelijkheid om seksuele uitbuiting nog grondiger aan te pakken.”

Er is dus nog veel werk aan de winkel. “We hebben een zeer ervaren team. Toch zou het leuk zijn om er jonge elementen bij te krijgen aan wie we onze kennis en ervaring kunnen doorgeven”, stelt Johan Debuf nog. “Want de aanpak in de strijd moet mee evolueren met de praktijken van de uitbuiters en dan is extra mankracht geen overbodige luxe.”