Onze politie is gemobiliseerd voor het EK voetbal
Terwijl onze nationale voetbalploeg op 17 juni begonnen is aan het EK met een match tegen Slowakije, zijn onze politieagenten enkele dagen eerder aangekomen in Duitsland. Ze zijn met een tiental ter plaatse: in het International Police Cooperation Center, maar ook in en rond de stadions waar de Rode Duivels spelen. Onder hen bevinden zich acht spotters. Het devies: in gesprek gaan om te vermijden dat situaties uit de hand lopen.
De politiemachten van de deelnemende landen aan het EK voetbal hebben hun hoofdkwartier gevestigd in het International Police Cooperation Center in Neuss, op ongeveer 200 km van Brussel. Dit groot zenuwcentrum van internationale samenwerking brengt tientallen vertegenwoordigers samen. "Naast de verschillende Duitse politiediensten en inlichtingendiensten zijn er politieagenten aanwezig uit de 24 landen die aan het kampioenschap deelnemen. Ik ben er ook aanwezig, samen met commissaris Steven Lamarque van de politiezone Antwerpen. We zijn er om informatie over de supporters uit te wisselen met de Duitse overheden", vertelt ons eerste commissaris Guy Theyskens, verantwoordelijke van de dienst 'Sport' bij de Directie van de operaties inzake bestuurlijke politie (DAO) van de Federale Politie.
Guy Theyskens, omringd door zijn collega's.
Het IPCC, het zenuwcentrum van de internationale samenwerking.
België kan, naast haar twee referentiepersonen, rekenen op acht collega-'spotters'. Ze komen uit onze verschillende politiezones en zijn ingezet op verzoek van de Landespolizei, het equivalent van onze Lokale Politie. "Onze spotters begeleiden de Belgische supporters in de verschillende steden tot in de tribunes van de stadions. Ze zijn, naargelang hun opdracht, uitgerust met een vareuse die aangeeft dat ze politieagenten zijn, maar ze hebben geen bijzondere politionele bevoegdheden. Ze observeren en geven informatie door aan de Duitse collega's en staan in contact met de supporters. Het doel is om de nadruk te leggen op dialoog om te vermijden dat situaties uit de hand lopen. Als er problemen zijn, dan zullen het de Duitse agenten zijn die ingrijpen. Onze Belgische collega's zijn er alleen maar ter ondersteuning. Er moet wel op gewezen worden dat de supporters van de nationale ploeg zich voorbeeldig gedragen en dat er in het algemeen een zeer gezellige sfeer heerst."
De spotters in hun vareuse tijdens Euro 2020.
De Belgische spotters hebben ervaring met nationale voetbalwedstrijden en vaak ook met Europese. "Elke week treden ze op als spotters in hun politiezone en een zeer groot deel heeft al eens gewerkt bij Europese matchen. Deze spotters, die ten minste drie jaar ervaring hebben, zijn het gewoon om met de 'risicosupporters' van verschillende Belgische clubs om te gaan. Ze moeten ook over andere kwaliteiten beschikken, onder meer over een goede kennis van het Frans, Nederlands en Engels. Enkelen kennen ook Duits", zegt Guy Theyskens.
De buitenlandse politieagenten zullen met gemiddeld tussen de 6 en 14 vertegenwoordigers per land zijn; bepaalde delegaties, zoals de Engelse, tellen er wel 21. “Tienduizenden Engelse supporters zullen zonder ticket afreizen en de matchen volgen op verzamelplaatsen in de buurt. Onze Engelse collega's moeten dus versterking voorzien ...”
"Ik hou van de contacten met de collega's en de fans"
Eerste hoofdinspecteur Éric Hellebrandt, adjunct-directeur operaties in de politiezone Weser-Göhl, is een van de Belgische spotters die tijdens dit EK wordt ingezet.
"Ik had het geluk aanwezig te zijn bij twee wedstrijden van de nationale ploeg tijdens Euro 2021, in Sint-Petersburg en München. Er waren toen veel minder supporters in de steden en stadions vanwege Covid. Deze keer zal ik bij alle wedstrijden van de Rode Duivels aanwezig zijn. In mijn rol als spotter geniet ik van het contact met de collega's en de fans. Dat is essentieel, want door goede relaties kunnen veel problemen worden opgelost voordat ze groter worden", vertelt hij ons vanuit Duitsland.
Spotters kennen de voetbalwereld en zijn van onschatbare waarde om informatie te verzamelen. "We kunnen een situatie snel beoordelen en gepast reageren. Spotters zijn de ogen en oren van het hoofd van de ordedienst en geven informatie op een begrijpelijke manier door aan de supporters", legt de eerste hoofdinspecteur uit.
Na de wedstrijd België-Slowakije maakt Éric Hellebrandt de balans op. "De eerste dagen zijn goed verlopen. Eerst kregen we een korte introductie in het IPCC en daarna gingen we naar Frankfurt, waar de eerste wedstrijd van de nationale ploeg plaatsvond. We waren de gesprekspartners van de Duitse politie en de Belgische supporters. Op de dag van de wedstrijd hebben we onze supporters begeleid. Voor, tijdens en na de wedstrijd bleven we in en rond het stadion omdat niet alle Belgische supporters tickets voor de match hadden."
Het spottersteam had geen echte problemen. “We moesten reageren op enkele kleine incidenten en bepaalde situaties kalmeren. Meestal ging het om onenigheid te wijten aan alcoholgebruik. Maar over het algemeen is alles zeer vlot verlopen.”
‘’De opstelling ziet er anders uit dan tijdens het EK in 2006”
Eerste commissaris Guy Theyskens, verantwoordelijke van de dienst 'Sport' bij de Directie van de operaties inzake bestuurlijke politie (DAO) van de Federale Politie.
Guy Theyskens in zijn kantoor in Brussel.
Ook in uniform
Terwijl de spotters in burgerkleding werken, dragen de collega's van het Interventiekorps Eupen (CIK Eupen) uniformen en wapens en beschikken ze over politionele bevoegdheden om samen met de Duitsers gemengde patrouilles uit te voeren buiten de stadions, in de stations, de treinen en de luchthavens. "Ze hebben een speciale opleiding van de Duitse politie gevolgd en werken voor de Bundespolizei, de Duitse federale politie. Ze worden ingezet waar onze nationale ploeg speelt", legt Guy Theyskens uit.
Daarnaast controleren onze collega's van de Spoorwegpolitie ook het treinverkeer heen en terug tussen België en Duitsland. "Er worden gemengde patrouilles ingezet die verantwoordelijk zijn voor de algemene beveiliging op de internationale treinen."
Hoewel onze politievertegenwoordigers geen grote incidenten verwachten, bekijken ze de wedstrijd anders dan het WK in 2006 dat ook in Duitsland plaatsvond. "Met name het terrorisme was minder aanwezig dan nu en sociale media bestonden toen nog niet ... Hier zijn de deelnemende landen geconcentreerd in een Europese zone, waardoor de toevloed aan reizigers in onze landen toeneemt. Bovendien is er veel werk geleverd, voornamelijk in Engeland, om bepaalde risicosupporters te weren. De opstelling ziet er dus anders uit", besluit Guy Theyskens.