Phishingbende uit Gent opgerold

Start van het onderzoek   

“FOD Financiën Brussel: Uw openstaande schuld met kenmerk R5B114021 is na meerdere herinneringen niet voldaan. Op woensdag 4 oktober zal de gerechtsdeurwaarder overgaan tot conservatoir beslag. U kunt de beslagprocedure voorkomen door €15,88 te betalen via: https://bit.do/fod-financien“

In november 2020 kwam deze sms in handen van de Regionale Computer Crime Unit van de FGP Oost-Vlaanderen. In overleg met het parket werd een onderzoek opgestart naar de afzender van het bericht en ook naar de ontwikkelaar van de valse website. Het parket Oost-Vlaanderen besliste ook om de onderzoeksrechter te Gent te vorderen.

Na het ontwarren van een kluwen aan valse identiteiten en fictieve adressen kregen de speurders zicht op een mogelijke verdachte: een man van 21 jaar uit Gent. Bij verder nazicht bleek dat deze man in november al was opgepakt voor een steekpartij en in voorlopige hechtenis was opgesloten.

De exploitatie van zijn computers wees in de richting van grootscheepse phishingpraktijken. De mogelijke verdachte zou verschillende phishing-berichten verspreid hebben en ook jongeren hebben gerekruteerd om hun bankkaart ter beschikking te stellen, dat zijn de zogenaamde geldezels of moneymules.

Uit verder onderzoek bleek dat, terwijl de eerste verdachte in voorlopige hechtenis in de gevangenis zat, een kennis vermoedelijk de oplichtingspraktijken verderzette. Dit zou gaan om een 20-jarig Ghanees uit Gent. In maart 2021 werd de eerste verdachte veroordeeld voor de steekpartij en vrijgelaten onder probatievoorwaarden.

Ook daarna werden massaal valse sms- en WhatsAppberichten naar potentiële slachtoffers gestuurd. De ene keer zouden mensen een openstaande rekening vergeten te betalen hebben, de andere keer kwamen ze in aanmerking voor een bijkomende coronapremie van de overheid. In de berichten zat telkens een link naar een valse website.

Daarnaast werden ook valse advertenties op zoekertjesplatformen aangemaakt. Wanneer er interesse was van een mogelijk slachtoffer, werd een link naar een nagemaakte website van een koerierdienst naar hen gestuurd, opnieuw met de bedoeling om gegevens te ontfutselen.

De verschillende valse websites waren goed nagemaakt. Tot nu toe hebben de speurders al meer dan 50 slachtoffers kunnen traceren. Ze hebben hun bankgegevens ingevuld op één van de valse websites, waarna de verdachten vermoedelijk hun bankrekening konden plunderen. In totaal maakte de bende meer dan 75.000 euro buit. Dat cijfer kan nog stijgen, aangezien het onderzoek nog loopt.

Tussenkomst door de politiediensten

Op 16 juni 2021 werd de taxi waarmee de mogelijke verdachten zich verplaatsten onderschept door de Speciale Eenheden van de Federale Politie. Naast de 2 mogelijke verdachten was er nog een derde man aanwezig in de taxi. Tevens werden er twee huiszoekingen uitgevoerd te Gent in de woningen van de mogelijke verdachten.

Bij de arrestatie en huiszoekingen werden een tiental smartphones en laptops in beslag genomen, alsook cash geld, een grote hoeveelheid simkaarten, bankkaarten, kredietkaarten, bankkaartlezers en paysafecards.

Uit verder onderzoek naar de derde man blijkt dat deze zich ook zou kunnen inlaten met phishing. Het gaat om een 21-jarige Nederlander.

De mogelijke verdachten werden alle drie door de onderzoeksrechter onder aanhoudingsmandaat geplaatst.  

Beter voorkomen dan genezen

Parket en politie vragen uitdrukkelijk om de nodige voorzichtigheid aan de dag te leggen bij een aangeboden (vervalste) link naar een betaalplatform (app of website) en ook om bankgegevens nooit via telefoon of mail mee te delen!

Bendes zijn immers erg creatief om toegang te krijgen tot bankrekeningen. Enkele voorbeelden:  

• Een mail of sms van uw bank dat uw rekening dringend moet aangepast worden
• Uw Apple-account is geblokkeerd en een aantal verificaties zijn nodig
• U koopt iets via een tweedehandssite en de verkoper verwijst u door naar de website van een transportfirma
• U verkoopt via een tweedehandssite en de koper wil zogezegd zeker zijn van uw rekeningnummer en vraagt een overschrijving van 0,01 euro
• U hebt een nieuwe GSM gewonnen en dient slechts 10 euro te betalen
• Een telefoontje van uw bank dat er een probleem is met uw rekening en u moet uw gegevens snel doorgeven  
• …

Ga hier nooit op in! Voor een digitale betaling kan u de originele app of site op uw GSM of computer gebruiken, maar NOOIT een app of site die u via een link in een bericht of mail wordt gestuurd. Een bank zal ook nooit telefonisch vragen om de pincode van uw bankkaart of verificatiecodes (die u krijgt via het ‘bakje’ van de bank) te geven.  

Als je toch slachtoffer bent, blokkeer dan zo snel mogelijk je rekening via cardstop (070/344.344) en doe aangifte bij jouw Lokale Politie.

Meer tips kan je vinden op de website safeonweb.be. Hier kan je de phishingtest doen om te leren hoe je phishingberichten herkent en oplichters te slim af kan zijn. Je vindt er ook actuele dreigingen en veel tips om veilig te surfen en aankopen te doen.  

Vooral jongeren worden vaak gerekruteerd als geldezel. Trap niet in de val en stel best nooit je eigen rekeningnummer of telefoonkaarten op jouw naam ter beschikking van anderen, want als ze gebruikt worden door phishers, dan ben je zelf ook medeplichtig. Het parket in Oost-Vlaanderen brengt moneymules systematisch voor de rechtbank en bij vorige themazittingen in Dendermonde en Gent hebben deze veelal jonge mensen ook effectief een straf gekregen.

Aanpak in Oost-Vlaanderen

In Oost-Vlaanderen worden momenteel multidisciplinair (op niveau van parket, politie en provincie) de krachten gebundeld om dit groeiend fenomeen aan te pakken. Onderzoeken zoals dit, die zich echt toespitsen op de organisatoren, zijn een belangrijk element, maar het voorkomen is minstens even belangrijk.