Internationale dag tegen geweld tegen vrouwen
25 november is de Internationale dag tegen geweld tegen vrouwen. Interventie, recherche, slachtofferbejegening … alle geledingen van de politiewerking worden ermee geconfronteerd. Ditmaal – maar niet alleen vandaag want het is een blijvend aandachtspunt – staan we stil bij de slachtofferbejegening. We belichten het pilootproject Zorgcentra na Seksueel Geweld en de rol van de zedeninspecteur.
Een Zorgcentrum na Seksueel Geweld (ZSG) is een dienst in een ziekenhuis waar elk slachtoffer van seksueel geweld terecht kan, op gelijk welk uur, op gelijk welke dag, voor medische zorg, psychische zorg, een forensisch onderzoek, om klacht neer te leggen bij de politie indien gewenst, met behulp van speciaal opgeleide zedeninspecteurs, en ten slotte voor opvolging nadien.
Vooralsnog gaat het om een pilootproject in Gent, Brussel en Luik dat gecoördineerd wordt door het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen.
Zedeninspecteurs
Een zedeninspecteur is een politieman/vrouw die een specifieke opleiding genoot voor het verhoren van een slachtoffer van acuut seksueel geweld in een ZSG en de behandeling van een klacht. Zedeninspecteurs zijn opgeleid om dit met veel omzichtigheid en empathie te doen. Slachtoffers zijn vaak getraumatiseerd en het is niet evident om hun verhaal te doen. Sommigen willen dat zelfs niet (meteen) doen.
"A priori de slachtoffers geloven, dat is ons streven"
Eerste commissaris Olivier Slosse van de politiezone Brussel-Hoofdstad/Elsene is projectverantwoordelijke voor de politionele bijdrage aan het Zorgcentrum na Seksueel Geweld in Brussel:
“Iedereen heeft al verhalen gehoord over slecht opgevangen slachtoffers van seksueel geweld. Wanneer je aan politieagenten op het terrein echter vraagt wat nodig is om slachtoffers van seksueel geweld goed op te vangen, zal het antwoord steeds zijn: ‘aangepaste infrastructuur en tijd’.
Sinds hun oprichting hebben de Zorgcentra na Seksueel Geweld (ZSG) een echte revolutie in het politiewerk ontketend. Er is inmiddels een nieuw soort politieverhoor tot stand gekomen: het verhoor van slachtoffers van seksueel geweld in een ZSG. Enkel opgeleide politieagenten mogen dit soort verhoor afnemen.
De ZSG, die gebaseerd zijn op internationale en academische aanbevelingen en uitgaan van wat goed is voor de slachtoffers, zijn veilige plaatsen en bieden discretie, een luisterend oor en een vriendelijke en aangepaste aanpak.
Een eerste kwaliteitsvol contact laat niet alleen toe het gerechtelijk onderzoek goed van start te laten gaan, maar vermindert ook aanzienlijk het risico op secundair slachtofferschap.
Aan de collega's zeg ik: er bestaan nu plaatsen waar jullie de tijd kunnen nemen en de goede dingen kunnen doen.
Aan de slachtoffers zeg ik: ben je het slachtoffer van seksuele agressie, kom dan naar het ZSG. Je hebt nog de tijd om na te denken of je aangifte wil doen. En ondertussen ben je in goede handen. Als je het wenst, komen we naar je toe en willen we weten wat er is gebeurd."
“Voor elk slachtoffer de nodige holistische zorg”
De coronacrisis dwarsboomde (voorlopig) de plannen van eerste hoofdinspecteur-politieassistent Krista Vereecken (politiezone Hamme-Waasmunster); zonder de beperkende coronamaatregelen zou ze haar opleiding van zedeninspecteur al hebben afgerond.
“Ik hoop vanaf begin 2021 te kunnen meedraaien in de permanentierol voor zedeninspecteurs van het Zorgcentrum na Seksueel Geweld (ZSG) in Gent.
Wanneer een slachtoffer van acuut seksueel geweld zich aanbiedt bij het ZSG, dan wordt er eerst door een forensisch verpleegkundige afgetoetst of het slachtoffer al dan niet aangifte wenst te doen. Wenst het slachtoffer nog geen aangifte te doen, dan kan de forensisch verpleegkundige wel de sporen vrijwaren en het slachtoffer krijgt er alle nodige zorgen en ondersteuning.
Wanneer een slachtoffer (meteen of later) een aangifte wenst te doen, dan wordt er contact opgenomen met de zedeninspecteur(s) van wacht voor het verhoor en de inbeslagname van de stalen (van het sporenopname).
Dankzij het ZSG krijgt elk slachtoffer dezelfde holistische zorg aangeboden; alles op één plaats.
Wij hebben al meermaals samengewerkt met het ZSG en de zedeninspecteurs van de politiezone Gent en dit verliep telkens zeer vlot. De slachtoffers hebben ons nadien ook in kennis gesteld dat ze zeer tevreden zijn van de aangeboden opvang en ondersteuning. Ze waren allen zeer positief over dit project. Ik kijk ernaar uit om samen met mijn collega’s van de politiezone Hamme/Waasmunster bij te dragen tot dit mooie project!”