Interpol en 100 jaar internationale politiesamenwerking
De Verenigde Naties hebben 7 september symbolisch uitgeroepen tot Internationale dag van de politiesamenwerking om de centrale rol die de rechtshandhavingsgemeenschap wereldwijd speelt op het gebied van veiligheid in de schijnwerpers te plaatsen. Dit jaar bestaat Interpol op 7 september precies honderd jaar.
Wij staan even stil bij dit jubileum, samen met eerste hoofdcommissaris Peter De Buysscher, vicepresident van het uitvoerend comité bij Interpol, commissaris Peter Boven, één van onze Belgische connecties bij Interpol in Lyon en commissaris Sofie Mortier, diensthoofd van het Single Point of Operational Contact dat ook het Nationaal Centraal Bureau van Interpol in België huisvest.
7 september anno 1923. Op een politiecongres in Wenen richtten vertegenwoordigers uit 20 landen de ‘International Criminal Police Commission’ op, later beter gemeenzaam als Interpol.
In de toenmalige naoorlogse context moest Interpol een antwoord bieden op de stijgende ‘transnationalisering’ van criminaliteit. Lees: politiediensten ondersteunen bij het opsporen en arresteren van criminelen die zich verschuilen achter internationale grenzen.
Een eeuw later is de bestaansreden van Interpol actueler dan ooit. Eerste hoofdcommissaris Peter De Buysscher, directeur internationale politiesamenwerking (CGI), overschouwt: “In honderd jaar zijn maatschappij en criminaliteit enorm geëvolueerd. Criminaliteit kent geen grenzen meer, of het nu gaat om illegale trafiek, terrorisme of cybercrime. Door die globalisering en digitalisering is het belang van internationale politiesamenwerking nog sterker toegenomen. Ook Interpol past zich aan en evolueert mee. Interpol mobiliseert, coördineert en ondersteunt de onderlinge internationale politiesamenwerking.”
Databases, notices en diffusions
Het faciliteren van informatie-uitwisseling loopt als een rode draad doorheen de geschiedenis van Interpol. Het wereldwijd connecteren van politiediensten is de kerntaak van deze organisatie. Het onmiskenbare handelsmerk van Interpol zijn de internationale signaleringen of ‘notices and diffusions’. Een notice of diffusion heeft een kleurcode. De meest courante, en tegelijk meest gekende, is de red notice, de internationale signalering voor de arrestatie van een verdachte of voortvluchtige. Een ander voorbeeld zijn de black notices met te identificeren personen zoals in de campagne Identifiy me.
“Notices en diffusions maken deel uit van de corebusiness van Interpol”, beaamt Peter De Buysscher. “In combinatie met het i24/7 communicatienetwerk vormen die een belangrijke meerwaarde voor de politiediensten, zo niet de belangrijkste.”
Interpol beheert 19 databases, wereldwijd toegankelijk via i24/7. Die maken van Interpol een heuse ‘infohub’. Politiemensen aan de grensposten kunnen bijvoorbeeld gebruikmaken van de database met gezochte personen of deze van gestolen en vervalste identiteitsdocumenten. Er zijn voorts forensische databases met vingerafdrukken en DNA-materiaal, databases met gestolen motorvoertuigen en kunstwerken, de database ICSE om seksueel misbruik van kinderen op te sporen, en de database I-arms die moet helpen gestolen wapens op te sporen.
16 miljoen, dat was afgelopen jaar wereldwijd het DAGELIJKSE aantal opzoekingen in de databases van Interpol. Die leidden, ook in 2022, tot 1,4 miljoen hits!
SPOC: zenuwcentrum van de internationale dataflow
Het Single Point of Operational Contact van de Directie van de internationale politiesamenwerking (SPOC/CGI) is het zenuwcentrum van de internationale informatie-uitwisseling in België. “Op vraag van een magistraat of politiedienst seinen wij via het Interpol-kanaal”, vertelt commissaris Sofie Mortier, diensthoofd van het SPOC. “We verwerken alle cases met evenveel zorg in de wetenschap dat elke hit bij een opzoeking de missing link in een onderzoek kan zijn en een verdachte voor de rechtbank kan brengen.”
Over alle infokanalen heen beschouwd (Interpol, Schengeninformatiesysteem, Europol …) behandelde het SPOC liefst 500 000 internationale berichten in 2022, waaronder 2178 Belgische Interpol-signaleringen. Op die Interpol-signaleringen volgden liefst 1372 hits!
“Die cijfers spreken boekdelen: je ziet hoe het volume aan internationale informatie-uitwisseling jaar na jaar een boost krijgt. De toegevoegde waarde die Interpol kan bieden, stijgt evenredig”, besluit Peter De Buysscher.
Het Single Point of Operational Contact van de Directie van de internationale politiesamenwerking (SPOC/CGI).
Belgische connecties in Lyon
In oktober 2022 werd Peter De Buysscher verkozen tot vicepresident voor Europa bij het uitvoerend comité van Interpol en sindsdien kan hij mee de beleidslijnen uittekenen. “Een topprioriteit voor mij is het uitdiepen van de mogelijkheden tot internationale politiesamenwerking. Ik doel dan in het bijzonder op het meer en beter structureren van de informatie-uitwisseling in onderzoeksdossiers. Misschien heeft een speurder in Kroatië het ontbrekende stukje om de puzzel van een Belgische speurder te vervolledigen. In lopende dossiers met een internationale dimensie – daders uit landen A en B, feiten in landen X, Y en Z – moeten we de kruisbestuiving nog beter faciliteren.”
De internationale informatie-uitwisseling in onderzoeksdossiers efficiënter structureren, dat is de missie van commissaris Peter Boven bij Interpol. Sinds 2019 is hij afgedeeld naar Interpol. Ver weg van de schijnwerpers bouwt hij er mee aan het project Smart Case Messaging. Hij kan buigen op zijn jarenlange ervaring bij Europol waar hij mee de berichtentool SIENA uit de grond heeft gestampt.
“Politiemensen wereldwijd wisselen dagelijks duizenden berichten uit via Interpol”, vertelt Peter Boven. “Momenteel gebeurt dat nog via e-mail, maar dat heeft het nadeel dat het allesbehalve praktisch en overzichtelijk is. Een moderne applicatie voor internationaal berichtverkeer moet voor meer efficiëntie en structuur zorgen en het werk van speurders in de 195 Interpol-landen vereenvoudigen.”
Hoe staat Peter Boven stil bij 100 jaar Interpol? “Interpol heeft vele en diverse activiteitendomeinen, het ene spraakmakender en meer mediagericht dan het andere, maar de ontstaansreden en de basisvisie die zijn onveranderd gebleven: connecting police for a safer world. In zekere zin staan we opnieuw aan een nieuw begin, want in mijn domein – IT en berichtenverkeer – krijgt die visie met de nieuwe tool die we nu ontwikkelen ten volle haar betekenis.”
“Interpol bestaat niet voor zichzelf, maar voor de duizenden politiemedewerkers in alle landen die informatie willen en moeten delen. Vandaag is internationale samenwerking en infodeling in politiewerk vanzelfsprekend. Maar je kan niet aan elk land zeggen: ‘trekt uw plan maar’. Coördinatie en gemeenschappelijke middelen zijn een must. Dat is wat Interpol biedt en dat mee ondersteunen is ook mijn drive”, besluit Peter Boven in de schaduw vanuit de Interpol-hoofdzetel in Lyon.
Eerste hoofdcommissaris Peter De Buysscher, directeur internationale politiesamenwerking (CGI).
Commissaris Peter Boven, contactambtenaar voor de Geïntegreerde Politie bij Interpol.
Wist je dat …
- Met 195 lidstaten is Interpol de grootste internationale organisatie ter wereld. De Verenigde Naties tellen 193 leden.
- De afkorting Interpol vindt haar oorsprong in het telexadres dat de organisatie eind jaren veertig kreeg toegekend.
- Interpol heeft een logo (sinds 1950) met centraal een wereldbol die verwijst naar de wereldwijde activiteiten, olijftakken die verwijzen als symbool van vrede, een weegschaal die rechtvaardigheid symboliseert en een verticaal zwaard als verwijzing naar politieactie.
- Eerste hoofdcommissaris Peter De Buysscher is niet de eerste Belgische politieman bij Interpol in een toonaangevende beleidsfunctie. Na de tweede wereldoorlog speelde Florent-Édouard Louwage een sleutelrol in de heroprichting van Interpol. In 1938 spanden de nazi’s Interpol voor hun kar. Door die machtsovername stapten de meeste landen uit de organisatie. Het eerste naoorlogse congres vond plaats in het Justitiepaleis van Brussel. Louwage drukte als voorzitter zijn stempel op Interpol van 1945 tot 1956.
- In 1956 werd de International Criminal Police Commission herdoopt in Organisation Internationale de Police Criminelle (OIPC), vandaag nog altijd de officiële benaming van Interpol. Het takenpakket van Interpol werd in een soort ‘grondwet’ gebeiteld.
- In 1935 lanceerde Interpol het eerste internationale radionetwerk.
- In 2002 lanceerde Interpol een globaal digitaal communicatiesysteem – i24/7 – waarmee de 195 lidstaten te allen tijde informatie kunnen uitwisselen.
- Interpol beheert 19 databases (verdachte personen, gestolen identiteitsdocumenten, fenomeendatabanken zoals kinderpornografie …) met in totaal 125 miljoen ‘records’ waarin politiemensen wereldwijd dagelijks ongeveer 16 miljoen opzoekingen verrichten.
- Interpol heeft twee hoofdkantoren, in Lyon en in Singapore. In Singapore focust Interpol op innovatie (gezichtsherkenning, DNA enz.).
- Interpol heeft vier officiële talen: Engels, Frans, Spaans en Arabisch.
- Interpol heeft in alle 195 lidstaten een National Centraal Bureau. In België maakt dit deel uit van het Single Point of Operational Contact (SPOC) van de Directie van de internationale politiesamenwerking (CGI) van de Federale Politie.
- Een veel voorkomende misvatting is dat Interpol zelf een politie-entiteit is. In feite bestaat er niet zoiets als ‘Interpol-politie’. Medewerkers van het agentschap, contractuelen of afgedeelde politiemensen, fungeren als contactpersonen voor nationale politiediensten. Ze onderzoeken geen misdaden en verrichten geen arrestaties noch andere interventies, maar bieden informatiegerelateerde en operationele steun aan de lidstaten.
