Telefoonfraude: hoe herken je het en hoe vermijd je dat je in de val gelokt wordt?
Dit soort oplichting komt veel voor: je telefoon rinkelt eenmaal, een oproep van een onbekend nummer… Wat doe je, terugbellen of niet? Of je wordt gebeld en de persoon aan de andere kant van de lijn zegt dat hij belt in naam van je bank. Hij kent je naam, je adres en je rekeningnummer. Vertrouw je hem of niet?
Ontdek hoe je de nieuwe oplichtingstechnieken kan herkennen en wat de goede reflexen zijn.
Telefonische oplichting
Het wordt ook vishing genoemd (een combinatie van voice en phishing). De techniek bestaat eruit iemand te bellen om de nummers van de kredietkaart van die persoon of zijn persoonlijke informatie te achterhalen om nadien diens identiteit te stelen.
Er zijn drie werkwijzen:
- Een vooraf opgenomen bericht, vaak “ingesproken” door een spraaksynthesesysteem, brengt je op de hoogte van een probleem met je kredietkaart of je bankrekening. Je wordt gevraagd om onmiddellijk een bepaald telefoonnummer te bellen.
- Omdat ze zogezegd een controle uitvoeren of omdat er een technisch probleem zou zijn, vragen ze naar je pincode of wachtwoord om toegang te krijgen tot je online rekening.
- Iemand belt je op en adviseert je om geld over te schrijven naar een andere rekening omdat je gegevens gehackt zouden zijn.
Je bank zou zoiets nooit vragen.
Cybercriminelen gebruiken technieken waardoor ze het nummer dat op je scherm verschijnt, kunnen aanpassen (spoofing). Daardoor kunnen ze zich voordoen als je bank, een overheidsinstelling, de politie, een bekend bedrijf of kunnen ze simpelweg een lokaal telefoonnummer op je telefoonscherm laten verschijnen.
Hoe juist reageren/handelen?
- Wees op je hoede voor oproepen die je niet verwacht.
- Ga er niet van uit dat je gesprekspartner is wie hij beweert te zijn omdat hij je persoonlijke gegevens kent. Die informatie kan hij online vinden (bijvoorbeeld op sociale media).
- Noteer het telefoonnummer en zeg dat je zal terugbellen.
- Zoek het telefoonnummer van het bedrijf waar die persoon beweert te werken en bel dat nummer.
- Ga er niet van uit dat de persoon is wie hij beweert te zijn op basis van zijn telefoonnummer, want het kan een vals of een gespooft nummer zijn.
- Breng je bank en je telefoonoperator op de hoogte als je denkt dat het een frauduleuze oproep is.
- Blokkeer onbekende en ongewenste oproepen.
Wangiri: oplichterij via een gemiste oproep
Wangiri komt oorspronkelijk uit Japan en kan letterlijk vertaald worden als "één (keer rinkelen) en snijden". Bij deze techniek bellen ze je kort op, zodat je terugbelt naar een erg duur betaalnummer.
Werkwijze:
- De oproep vindt 's nachts of tijdens de werkuren plaats (daardoor is de kans dat de ontvanger de oproep beantwoordt aanzienlijk kleiner).
- De telefoon gaat maar één keer over.
- Het is een nummer met een ongebruikelijke internationale landcode.
Hoe juist reageren/handelen?
- Bel niet terug als je een gemiste oproep hebt van een onbekend nummer. Een legitieme contactpersoon zal een bericht nalaten of terugbellen.
- Breng je telefoonoperator op de hoogte als je vaker zulke oproepen ontvangt.
Deze malafide praktijken maken misbruik van het vertrouwen dat mensen hebben in het vaste en het mobiele telefoonsysteem. Een telefoonnummer lijkt immers gelinkt aan een fysieke locatie of een abonnee, maar dat is niet altijd meer het geval.
Personen die het slachtoffer zijn van dit soort oplichting weten niet dat nieuwe technologieën het mogelijk maken om een telefoonnummer te vervalsen (spoofen) en dat telefoonservers criminelen voorzien van een zowat gratis automatisch systeem, waardoor ze bovendien anoniem kunnen blijven. Dat stelt hen in staat om duizenden frauduleuze oproepen te plegen zonder al te veel risico's te nemen en zonder dat daar een hoge investering tegenover staat.
Bron: secunews.be
Stéphane PEETERS, Adviseur inzake digitale strategie en informeren over technologie