Omvang van het probleem

Eind 2013 heeft het BIVV het gedrag van bestuurders geobserveerd op verschillende momenten van de dag en van de week. Op het moment van observatie waren er 8% van de bestuurders afgeleid. De belangrijkste bron van afleiding was de gsm: 3,2% van de bestuurders was aan het bellen zonder handsfree-kit of aan het sms'en. Dit betekent dus met andere woorden dat telkens u een dertigtal wagens passeert, er één wagen bestuurd wordt door iemand die bezig is met zijn gsm.

Het BIVV heeft ook een enquête gehouden bij een representatieve steekproef van bestuurders. 90% van de Belgische bestuurders vindt het ontoelaatbaar om een sms te versturen en 85% om te telefoneren met een gsm in de hand tijdens het rijden. Nochtans geeft 1 op de 3 bestuurders toe dat hij wel eens een sms verstuurt terwijl hij achter het stuur zit. 1 op de 2 leest naar eigen zeggen zelfs af en toe een sms achter het stuur en 45% verklaart in de loop van het voorbije jaar gebeld te hebben met de gsm zonder handsfree-kit. Vooral jonge bestuurders geven toe dat ze hun gsm gebruiken terwijl ze aan het rijden zijn.

Risico's

Het gsm-gebruik leidt bestuurders af op verschillende manieren:

• cognitief: fysiek is de bestuurder wel aanwezig in het voertuig, maar zijn gedachten worden duidelijk gemonopoliseerd door de telefoonconversatie, ten koste van de rijtaak.
• visueel: de bestuurder kijkt niet meer naar de weg maar naar zijn gsm, zeker bij het versturen van een sms;
• fysiek: de bestuurder laat het stuur los om de gsm vast te nemen;
• auditief: door de bel- of bieptoon van de gsm hoort de bestuurder minder de verkeersgeluiden zoals bv. een claxon of een sirene.

Het is moeilijk om de risico's die gsm'en achter het stuur met zich meebrengen in cijfers te vertalen, maar men gaat ervan uit dat een bestuurder die achter het stuur telefoneert 3 tot 4 keer meer risico loopt op een ongeval. Bij het versturen van een sms, wordt dit risico zelfs x 23. Dit is eigenlijk logisch: niet alleen is de bestuurder elders met zijn gedachten, hij kijkt ook niet meer naar de weg. Aan 120 km/u bv. legt een bestuurder in slechts twee seconden meer dan 60 meter af, wat evenveel is dan een half voetbalterrein.

Deze negatieve effecten werden waargenomen ongeacht het gebruik van een handsfree-kit, of een ontvangen- of uitgaande oproep.

Het gaat dus niet alleen om het mobieltje op zich, maar evenzeer om het afleidende effect van het telefoongesprek waardoor de bestuurder minder aandachtig is.

In de praktijk...

We zien dat het gedrag van een bestuurder die telefoneert achter het stuur gekenmerkt wordt door:

• tragere reacties: De reactietijd van een bestuurder die de gsm gebruikt verhoogt met 30 à 70%. Aan 50 km/u zal hij 33 meter nodig hebben om te stoppen in plaats van 26 meter.
• onaangepast rijgedrag: Afwijken van zijn rijstrook, te korte bochten nemen, …
• minder aandacht voor relevante informatie: De bestuurder kijkt bijna niet meer in de achteruitkijkspiegels.
• een mentale overbelasting: Een telefoongesprek vergt heel wat concentratie van de persoon, ten koste van andere taken.

Nieuwe campagne

Met deze nieuwe campagne wil het BIVV dat we ons beter bewust worden van de risico's van het niet handsfree gsm'en achter het stuur en wil het de maatschappelijke norm voor het niet handsfree gsm'en achter het stuur scherper stellen. Of met andere woorden: niet gsm'en achter het stuur moet de norm zijn. De campagne richt zich in de eerste plaats naar die groep van jonge bestuurders voor wie bellen en rijden tegelijkertijd (nog) wel vanzelfsprekend is - de 18- tot 29-jarigen - en in tweede instantie ook de bestuurders in de leeftijdscategorie van 30 tot 49 jaar.

Mediaplan

650 borden langs de autosnelwegen tonen de affiche van een bestuurder die een sms'je leest achter het stuur. We zien duidelijk dat de ogen van de bestuurder gericht zijn op het lezen van het tekstbericht en ze niet merkt dat de voorligger remt. Een aanrijding wordt pop art-gewijs in beeld gebracht met een tekstballon "Boem! Boem!".

Dezelfde affiche zal ook te zien zijn op de achterkanten van 250 vrachtwagens.

Naast de affiche met het campagnebeeld komt er ook een aparte website - www.beepbeepboemboem.be - met allerlei facts en figures over afleiding achter het stuur, een uit het leven gegrepen filmpje dat ons op een pakkende wijze de gevolgen toont van sms'en achter het stuur en enkele nuttige tips. In het filmpje zien we Ilse en Wim. We volgen hen op weg naar hun afspraakje. Op weg wordt er duchtig over en weer ge-sms't met alle gevolgen van dien…

Perscontact : Koen Peeters, woordvoerder BIVV - 02 244 15 82 of 0473 85 59 44