Justitiehervorming vanaf 01 april 2014 in voege
31 maart 2014 - Op 01 april start het nieuwe gerechtelijke landschap. Zoals eerder in de media al aangegeven werd, worden de huidige 27 gerechtelijke arrondissementen vervangen door twaalf nieuwe, komt er meer mobiliteit bij de magistraten en krijgt de rechterlijke orde meer verantwoordelijkheid en autonomie bij het beheer van mensen en middelen.
Vooral het verminderde vertrouwen in justitie, maar ook de nood aan meer specialisatie en een efficiëntere toekenning van de middelen waren aanleiding voor deze hervorming.
Schaalvergroting
Er werd geopteerd voor 12 nieuwe gerechtelijke arrondissementen, en dit gebaseerd op de provincies, maar daarbij rekening houdend met de specificiteiten van Brussel en Eupen. De voordelen van deze schaalvergroting zijn:
- beter beheer doordat de arrondissementen meer autonomie krijgen op het vlak van middelen en personeel,
- meer mogelijkheid om te werken met specialisaties binnen een arrondissement en zo ook meer kwaliteit te leveren,
- betere samenwerkingsmogelijkheden tussen kleine en middelgrote entiteiten
- efficiënter bestuur van de korpsen omdat het aantal mandaten zal verlagen en meer verantwoordelijkheid zal gedragen worden door de korpsoversten, die geresponsabiliseerd zullen worden binnen een groter geheel,
- gerechtelijke achterstand zal sneller kunnen worden weggewerkt door een efficiëntere inzet van de middelen, waardoor de doorlooptijden ook zullen dalen.
Mobiliteit
Binnen de gerechtelijke hervorming is de mobiliteit van de magistraten en het administratief personeel een belangrijk punt. Met een vlotte circulatie van het personeel binnen een rechtsgebied, kan immers veel efficiënter worden ingespeeld op incidentele (ziekte, zwangerschapsverlof, verlof,...) of structurele behoeftewijzigingen inzake personeel. Heel wat rechtbanken hebben immers maar een klein aantal magistraten, waardoor ze snel in de problemen
komen wanneer iemand uitvalt wegens ziekte of door over te schakelen op een deeltijds arbeidsregime.
Concreet zal de mobiliteit voor de verschillende magistraten er als volgt uitzien:
- Vrederechters zullen in plaats van op kanton-niveau op niveau van het arrondissement benoemd worden,
- gerechtspersoneel zal in de toekomst benoemd worden op het niveau van de 12 nieuwe grotere arrondissementen,
- magistraten (staande en zittende magistratuur) zullen in de toekomst op het niveau van het gehele ressort benoemd worden, maar niet meer definitief worden toegewezen aan een arrondissement. Hierdoor kan de mobiliteit binnen een ressort veel gemakkelijker plaatsvinden.
Beheer
De rechterlijke orde krijgt meer autonomie en verantwoordelijkheid. Concreet zal een beheersovereenkomst met resultaatsverbintenis de objectieve graadmeter worden op basis waarvan personeel en middelen worden toegekend.
Om dit mogelijk te maken komen er twee nieuwe organen:
- Het College van het Openbaar Ministerie
- Het College van Hoven en Rechtbanken
De minister van Justitie zet in overleg met deze twee organen het kader uit waarbinnen de rechterlijke orde kan opereren. Dat kader concretiseert zich in
beheersovereenkomsten. Ook de controle wordt belangrijk.
Minister van Justitie, Annemie Turtelboom, gaat die hervorming op het terrein uitleggen. Naast haar tournee 'Justice-on-Tour' heeft de minister ook een videofilmpje en een website gelanceerd om de justitiehervorming uit de doeken te doen.