Criminaliteit op het internet
1. Algemene tips
- Installeer de app 112BE.
- Geef nooit je pincode of wachtwoord aan een onbekende, ook niet aan je bank of politie.
- Wees alert bij verdachte mails en klik nooit op de link.
- Wees voorzichtig op het internet.
- Koop alleen op gekende websites.
- Installeer regelmatig updates op je PC en smartphone.
- Bescherm je PC en smartphone met een virusscanner.
-
Gebruik veilige wachtwoorden.
Ben je slachtoffer van cybercrime?
Volg dan de volgende stappen:
- Bel eerst naar Card Stop via 078 170 170.
- Neem daarna contact op met de fraudelijn van je bank. Je vindt dit telefoonnummer op de website van Card Stop: https://cardstop.be/nl-be/home/wat-blokkeren/blokkeer-via-uitgever.
- Maak een afspraak bij de politie om aangifte te doen. Neem zeker alle relevante informatie mee, zoals rekeningnummers.
👉🏼Door eerst met Card Stop en je bank te bellen, wordt je rekening meteen geblokkeerd en kan de oplichter geen geld meer afhalen of overzetten.
2. Verschillende vormen van cybercrime (phishing)
Cryptolocker/ransomware: pc lijkt op slot
CryptoLocker is een malware van het type ransomware dat bestanden 'gijzelt' door ze te versleutelen. Het is dus een kwestie van zaken doen met criminelen óf afscheid nemen van je bestanden.
CryptoLocker is een relatief nieuwe trojan. In eerste instantie lijkt er niets te gebeuren. Via de mail komt er een attachment binnen, typisch een fax- of voicemailbericht. Zodra de gebruiker op het attachment klikt, wordt de trojan geactiveerd en begint het met het versleutelen van bestanden. Alle bestanden waar de gebruiker schrijfrechten op heeft, worden versleuteld.
Vervolgens probeert de trojan via internet contact te maken met de server van de cybercriminelen en verschijnt er een boodschap in beeld waarin staat dat de bestanden versleuteld zijn en dat er binnen de 72 uur 300 euro, 300 dollar of 2 BitCoins betaald moet worden om de sleutel te krijgen voor het decrypteren van de versleutelde bestanden. Gebeurt dat niet binnen die tijd, dan wordt de sleutel vernietigd en zijn de bestanden voor altijd verloren.
Hoe het virus verwijderen?
- Hoewel het aannemelijk is dat de criminelen de sleutel daadwerkelijk teruggeven na het betalen van het losgeld, raden wij slachtoffers aan om niet in te gaan op de losgeldeis.
- Het virus verwijderen kan via deze link.
Kortom, om de kans op gegevensverlies door besmetting met malware, en met name CryptoLocker zo klein mogelijk te maken, zorg je voor:
- regelmatige back-ups van belangrijke bestanden;
- up-to-date houden van antivirussoftware;
- up-to-date houden van besturingssysteem en software.
Lees op de site van Safeonweb hoe je ransomware kan voorkomen en wat je kan doen als je slachtoffer bent. Installeer ook een virusscanner die je beschermt tegen virussen.
Cyberpesten
Op de website www.veiligonline.be vind je allerhande informatie over cyberpesten.
Slachtoffer? Doe aangifte bij de politie.
Emotiefraude: inspelen op emoties
We stellen vast dat oplichters steeds vaker op de gevoelens van hun slachtoffers inspelen om hen geld te ontfutselen.
Vriendschapsfraude - romance scam
In deze vorm van oplichting komt het slachtoffer in contact met de oplichter via diverse manieren: via een spammail, via een datingsite, via een netwerksite, via de chatbox, enz.
Nadat gedurende enkele weken een vertrouwensband werd opgebouwd, vraagt de geliefde/vriend/... om geld: voor een reis naar België, om kleren te kopen, om voor de achterblijvende familie te zorgen, om de hospitaalkosten van het dochtertje te betalen, om een erfenis vrij te krijgen, om schoolgeld te betalen, enz.
Na het incasseren van - vaak - verschillende bedragen blijft het plots stil aan de andere kant. In werkelijkheid heeft de geliefde/vriend/... nooit bestaan.
Indien een kennis je om geld vraagt op de manier hierboven beschreven, weiger en verbreek elk contact met de oplichter. Extra indicatie dat het om oplichting gaat is wanneer men jou vraagt te betalen via Western Union of MoneyGram.
SOS-mail
Wees extra alert wanneer je een mail krijgt van een kennis of vriend in nood die je vraagt om hem te helpen en zo snel mogelijk geld over te maken. De kans bestaat dat de mailbox van je kennis gehackt werd en dat een oplichter dit bericht heeft rondgestuurd met als enig doel je geld afhandig te maken. Vaak zal je gevraagd worden om het geld over te maken via Western Union of MoneyGram. Wanneer je een dergelijke mail ontvangt, antwoord niet en probeer de rechtmatige eigenaar via een andere weg te bereiken om hem ervan op de hoogte te brengen dat zijn mail-account gehackt werd. Een ander soort SOS-mail is whaling. Dit is fraude via je gsm, en in de meeste gevallen via Whatsapp. Je zoon of dochter stuurt je bijv. een sms'je via een ander gsm-nummer omdat zijn of haar gsm niet meer werkt. Na een klein gesprekje vraagt hij of zij geld om bijv. een nieuwe gsm te kopen. Dit is dus fraude. Bel je kind op om zeker te weten dat je niet opgelicht wordt.
Overdreven sms-diensten (7919)
We zien de laatste tijd een nieuwe vorm van criminaliteit opduiken. De mailbox van één van jouw contacten werd gehackt door een oplichter, die mails verstuurt naar alle namen uit het adresboek waarin hij jou vraagt om een sms te sturen met CODE 7919 tot 3070, om bijvoorbeeld zijn gsm te deblokkeren.
Indien je een dergelijke vraag krijgt via chat of mail, verbreek alle contact en waarschuw de rechtmatige eigenaar dat hij gehackt is.
Valse liefdadigheid
Je ontvangt hartverscheurende berichten over natuurrampen of ernstig zieke kinderen, waarbij gevraagd wordt een gulle bijdrage te storten aan een onbekende organisatie.
Oplichters maken handig gebruik van het medeleven van mensen, en spelen hierbij vaak slim in op de actualiteit. Telkens wanneer een ramp plaatsvindt, zijn ze er als de kippen bij om uit naam van een gekende of fictieve liefdadigheidsorganisatie fondsen te verzamelen.
Wij raden je aan om enkel geld over te maken aan organisaties die je vertrouwt. Als je via mail een vraag krijgt van een gekende organisatie om geld te storten, verifieer de bankgegevens om er zeker van te zijn dat je effectief naar de juiste organisatie geld overmaakt.
Slachtoffer?
- Breng je bank op de hoogte.
- Doe zo snel mogelijk aangifte bij de politie.
Fraude bij online kopen
In deze vorm van oplichting komt het slachtoffer in contact met de oplichter via
- een valse advertentie op een legitieme veilingsite ( bv.Autoscout, Immoweb, enz.);
- of een verkoopsite die volledig frauduleus is opgezet.
De oplichter, die zich voordoet als verkoper, biedt één of meerdere objecten te koop aan (een auto, gsm, kleine elektronica, enz. ) aan een abnormaal lage prijs.
De valse verkoper vraagt over het algemeen om het afgesproken bedrag over te maken via een geldtransfersysteem van het type Western Union of MoneyGram. Van zodra de betaling is verricht, verdwijnt de oplichter en is hij niet meer te contacteren.
Sommige oplichters gebruiken daarbij een valse transportfirma of tussenpersoon (escrow). Deze fictieve bedrijven worden erbij gehaald om bij het slachtoffer de schijn van betrouwbaarheid op te wekken. Normaal gezien biedt dit soort bedrijven een extra garantie aan koper en verkoper: zodra de tussenpersoon het geld ontvangt van de koper wordt groen licht gegeven aan de verkoper die zijn goed verstuurt naar de koper. Als deze ontvangst bevestigt aan de tussenpersoon, stort deze het aankoopbedrag door aan de verkoper. De oplichters maken echter gebruik van een fictieve escrow, die ze zelf hebben opgezet.
Vermijd aan de oplichters persoonlijke informatie vrij te geven, zoals identiteitsdocumenten of bankgegevens. De oplichters kunnen ze gebruiken voor het plegen van andere criminele feiten.
We raden ook aan om alle contact te verbreken met de oplichters en vooral niks te betalen.
Slachtoffer?
- Breng je bank op de hoogte.
- Doe zo snel mogelijk aangifte bij de politie.
Fraude bij online verkopen
In deze vorm van oplichting komt het slachtoffer in contact met de oplichter via een valse advertentie op een legitieme veilingsite ( bv. Autoscout, Immoweb, enz.).
De oplichter, die zich voordoet als koper, zal zelden discussiëren over de prijs. Hij bevestigt dat hij het gevraagde bedrag zal betalen of vraagt aan de verkoper om zelf een bedrag voor te schieten (bijvoorbeeld om de vrachtkosten te betalen om een wagen naar het buitenland te laten brengen).
Dat voorschot moet meestal betaald worden via een geldtransfersysteem van het type Western Union of MoneyGram.
Wanneer de valse koper de verkoper betaalt, doet hij dat vaak met valse of vervalste cheques van buitenlandse banken. De bank stort het bedrag onder voorbehoud op de rekening van de verkoper, in afwachting dat de echtheid van de cheque bewezen wordt. Het kan enkele weken duren vooraleer de bank te weten komt dat het een valse cheque betreft, en op dat ogenblik zal de bank het eerder gestorte geld terugvorderen. De verkoper heeft tegen dat ogenblik meestal het "verkochte" artikel opgestuurd naar de koper.
Vaak sturen de oplichters een cheque ter waarde van een hoger bedrag dan de verkoper heeft gevraagd. De oplichter beweert dat het om een vergissing gaat, en vraagt de verkoper om het verschil zo snel mogelijk terug te storten. Dit gebeurt opnieuw vooraleer de bank de echtheid van de cheque heeft kunnen verifiëren. In dit geval is de verkoper niet enkel zijn artikel kwijt, maar ook een deel van zijn geld.
Door een frauduleuze tussenpersoon of < escrow > te gebruiken, wordt valselijk een gevoel van vertrouwen opgewekt. Normaal gezien biedt dit soort bedrijven een extra garantie aan koper en verkoper: zodra de tussenpersoon het geld ontvangt van de koper wordt groen licht gegeven aan de verkoper die zijn goed verstuurt naar de koper. Als deze ontvangst bevestigt aan de tussenpersoon, stort deze het aankoopbedrag door aan de verkoper. De oplichters stellen echter voor te werken met een fictieve escrow, die ze zelf hebben opgezet.
Vermijd aan de oplichters persoonlijke informatie vrij te geven, zoals identiteitsdocumenten of bankgegevens. De oplichters kunnen ze gebruiken voor het plegen van andere criminele feiten.
We raden ook aan om alle contact te verbreken met de oplichters en vooral niks te betalen.
Slachtoffer?
- Breng je bank op de hoogte.
- Doe zo snel mogelijk aangifte bij de politie.
Hacking
Hacken van...
... mailaccounts, profielen van socialemediakanalen, enz.
Als je paswoord onvoldoende sterk is, lukt het criminelen soms om het te "kraken" met speciale software. Gebruik dus nooit een voor de hand liggend wachtwoord zoals je geboortedatum, die op publieke bronnen op het internet teruggevonden kan worden (je hebt bijvoorbeeld een niet-afgeschermd profiel waarin je deze gegevens publiek maakt). Je kan je account beter beveiligen met behulp van tweestapsverificatie. Is jouw wachtwoord sterk genoeg? Doe de test. Wees ook alert voor valse e-mails, geef nooit je wachtwoord aan anderen en klik nooit op een onbetrouwbare link.
Ongeveer 80% van alle computers ter wereld zijn besmet met malware (kwaadwillige software), zonder dat de gebruiker zich daarvan bewust is. Deze malware kan alle gegevens registreren die je intikt op het toetsenbord, of kan de bestanden waarin je jouw paswoorden opslaat, lezen. Op die manier worden ze ongemerkt gestolen en wordt jouw account gehackt;
...een informaticasysteem (website, private server of bedrijfsserver, telefooncentrale, enz.)
Dit type van hacking kunnen we in 2 categorieën verdelen:
- Interne hacking: wanneer een persoon die een rechtmatige toegang tot een systeem heeft, deze toegangsrechten overschrijdt en al dan niet gegevens steelt, wijzigt, saboteert etc.
- Externe hacking: wanneer de persoon die de < aanval > op het systeem uitvoert van buitenaf komt.
Slachtoffer?
- Doe aangifte bij de politie.
- Verander meteen je wachtwoord van je account en gebruik de herstelopties van het platform om terug toegang te krijgen tot jouw account.
- Bel naar Card Stop om je bankkaart te blokkeren als je denkt dat jouw bankgegevens op één van je accounts staat.
- Je kan zelf reeds, in afwachting van de politie-interventie en in de mate van het mogelijke, zoveel mogelijk bewarende maatregelen nemen om het bewijsmateriaal veilig te stellen, en het gehackte systeem loskoppelen van internet of andere telecommunicatiesystemen.
Hoe bereid ik mijn aangifte van cybercrime voor?
Onze maatschappij digitaliseert meer en meer. En juist dit is online oplichters niet ontgaan. Cybercrime is een begrip dat niet weg te denken is. Omdat cybercrime nog te vaak voorkomt, vinden we het belangrijk dat je weet wat je moet doen wanneer je ermee te maken krijgt. Het proces-verbaal dat wij opstellen naar aanleiding van je aangifte, moet zo volledig mogelijk zijn om het onderzoek zo efficiënt mogelijk te laten verlopen. De onderstaande tips om je aangifte in orde te brengen, zullen je hierbij helpen. Maar vooraleer je deze aangifte in orde brengt, is het nog belangrijker om de bank en cardstop zo snel mogelijk te verwittigen om jouw kaarten en rekeningen te laten blokkeren.
Bekijk dus voor je aangifte doet eerst even deze checklist:
- Je hebt contact met de verdachte via e-mail:
- stuur je e-mail digitaal door. De link kan er anders uitzien als je je mail afdrukt.
- Je hebt contact met de verdachte via sociale media (Facebook, Instagram, Hangout, …):
- ga naar het Facebookprofiel van de verdachte(n).
- kopieer de volledige link van het profiel uit de adresbalk.
- plak de volledige link van het Facebookprofiel in een document. Let wel op: plak de link in je document via de rechtermuisknop, en kies dan voor het laatste icoontje bij plakopties (alleen tekst behouden). Als je het anders plakt, gaat de link er anders uitzien.
- maak eventueel een printscreen van het Facebookprofiel.
- druk dit document en eventuele genomen printscreens af en neem alles mee bij je aangifte.
- bewaar het document ook digitaal zodat je het eventueel kan doormailen naar de opteller van je proces-verbaal voor verder onderzoek.
- Je hebt contact met de verdachte via telefoon of gsm (oproep, sms, Whatsapp, …):
- neem een screenshot van de conversatie en zorg ervoor dat het exacte tijdstip (datum en uur) van de oproep/sms duidelijk zichtbaar is.
- neem een screenshot van de conversatie en zorg ervoor dat het oproepnummer van de verdachte duidelijk zichtbaar is.
- Je hebt contact met de verdachte via een verkoopsite (2dehands, marktplaats, …):
- neem zo snel mogelijk een screenshot van de advertentie waarop het advertentienummer duidelijk leesbaar is.
- neem zo snel mogelijk een screenshot van het profiel van de verdachte (waarop de profielnaam duidelijk leesbaar is). De tekst in de adresbalk wanneer u op het zoekertje geklikt heeft, is voor de politie ook interessant.
- bewaar het document ook digitaal zodat je het eventueel kan doormailen naar de opsteller van je proces-verbaal voor verder onderzoek.
- Er is geld van je rekening verdwenen is: breng de bankafschriften met de bewuste bedragen en rekeningnummers van de tegenpartij mee.
(Bron: Politiezone Leuven)
Hoe jezelf beschermen tegen cybercrime?
Als je slachtoffer bent van cybercrime, dien je best een klacht in bij de politie.
Wat kan je doen om jezelf zo veel mogelijk te beschermen tegen cybercrime? We sommen het belangrijkste even op:
- Tweestapsverificatie: met behulp van deze methode kan je je online accounts beter beveiligen. Lees hier wat het inhoudt en hoe je er gemakkelijk mee van start kan gaan.
- Open nooit bijlagen en druk nooit op links.
- Als je Western Union, MoneyGram of een code tussen 7919 en 3070 ziet staan, kan je zo goed als zeker zijn dat het om oplichting gaat.
- Geef nooit persoonlijke en vertrouwelijke gegevens door (zoals pincode, responsecode). Niet via sms, niet via mail en niet via telefoon.
- Je kan oplichting vaak herkennen aan gebrekkig taalgebruik, een buitenlands rekeningnummer of een buitenlands telefoonnummer.
Identiteitsdiefstal
Nagenoeg altijd zullen criminelen valse namen gebruiken wanneer ze mensen proberen op te lichten. Soms echter zijn de gebruikte namen niet zozeer fictief, maar misbruiken ze de namen van bestaande personen. Het kan dan gaan om namen van gekende en betrouwbare personen en instanties, maar ook om namen van eerdere slachtoffers of van mensen wiens gegevens ze "gestolen" hebben via phishing, of wiens gegevens gevonden werden in open bronnen op het internet, etc.
De gestolen gegevens worden op verschillende manieren misbruikt: zo worden de persoonlijke gegevens bijvoorbeeld gebruikt om aankopen te doen op het internet, om valse advertenties te plaatsen in zijn naam, om bankrekeningen te openen of kredietkaarten aan te vragen. Ze kunnen echter ook gebruikt worden om anderen te cyberpesten, om mensen te bedreigen, om lasterlijke berichten te verspreiden of om profielen te creëren in naam van iemand anders en daar schadelijke informatie op te posten.
Het is daarom van belang om:
- jouw persoonlijke gegevens zo min mogelijk ter beschikking te stellen op internet, en uw profielen goed af te schermen voor onbekenden.
- nooit te antwoorden op phishingmails.
- de documenten met persoonlijke gegevens zoals facturen te versnipperen vooraleer je ze weggooit.
- jouw identiteitsdocumenten nooit in te scannen en via mail te versturen naar onbekenden.
- jouw computer te beschermen met een up-to-date antivirusprogramma en steeds de meest recente versie van uw besturingssysteem te downloaden (bv gratis updates van windows).
Slachtoffer?
- Doe aangifte bij de politie.
- Verzamel alle beschikbare gegevens die nuttig kunnen zijn voor het onderzoek.
Microsoft scam
Al geruime tijd krijgen burgers telefoon, vaak op hun vaste telefoonlijn. Zij worden opgebeld door (Engelstalige) personen die zich uitgeven als medewerkers van Microsoft. Ze trachten je te overtuigen dat er problemen zijn op jouw computer, en dat zij dat kunnen aantonen door jouw computerscherm over te nemen. Je installeert vervolgens een applicatie waarna zij volledige toegang verkrijgen. Zij loodsen je naar jouw "Windows Logboek", waarin talrijke fouten en meldingen te zien zijn. Echter is hier niets mis mee: elke computer bevat fouten in het logboek. Veel mensen weten dit niet en zijn overtuigd dat hun computer niet werkt zoals het hoort. De zogenaamde Microsoft medewerker praat je een softwarepakket aan om jouw computer te beschermen tegen virussen, hackers, ... en vaak is de kostprijs spotgoedkoop: 49 Euro voor een licentie van 10 jaar. Je dient zogenaamde iTunes kaarten, Steamkaarten, of andere betaalkaarten aan te kopen. Ze vragen je op een website een betaling uit te voeren. Je neemt jouw bankkaart bij de hand en voert met behulp van jouw digipass kaartlezer de M1 en M2 codes uit om de betaling te accepteren. Echter ben je geen 49 Euro kwijt, maar vaak honderden euro's voor betaalkaarten. Je hebt jouw licentie niet gekregen, en je bent jouw geld kwijt...
Indien je bent overgegaan tot betaling, raden wij aan om zo snel mogelijk klacht neer te leggen bij jouw lokale politie. Probeer te achterhalen welk programma je moest installeren (vaak is dit Teamviewer, AnyDesk, ...) en neem de bankafschriften mee waarop duidelijk de frauduleuze betalingen te zien zijn. Mocht je ook beschikken over het oproepnummer van de zogenaamde Microsoft support dienst, noteer deze en overhandig deze aan de politieambtenaar.
Nadat je jouw klacht hebt ingediend bij de politie, laat je best ook jouw computer even nakijken op virussen en andere malware, en zorg ervoor dat de geïnstalleerde software waarmee het scherm werd overgenomen, verwijderd wordt. Hiervoor kan je langs gaan bij een computerwinkel of een kennis die je kan helpen.
De oproepen, die vaak ettelijke uren duren, zijn afkomstig van zowel buitenlandse als Belgische oproepnummers. Microsoft zal nooit klanten opbellen om hen te helpen met hun computerproblemen. Negeer deze oproepen en haak onmiddellijk in! Zij zullen trachten je nog enkele keren op te bellen, doch zullen zij hun pogingen staken van zodra je de oproepen blijft negeren.
Bron: Politiezone Grens
Phishing
Phishing is een vorm van internetfraude. De oplichter probeert naar jouw persoonlijke gegevens te vissen door een valse identiteit aan te nemen van iemand die jij kent en vertrouwt. Met deze valse identiteit probeert de 'phisher' je te lokken naar een valse (bank)website, die een kopie is van de echte website. Daar wil hij jou (nietsvermoedend) in laten loggen met je inlognaam en wachtwoord of je bankkaartnummer. Hierdoor krijgt de fraudeur de beschikking over deze gegevens met alle gevolgen van dien. Wanneer er gevraagd wordt naar je pincode of responsecode, moet er een belletje gaan rinkelen. Geef zulke gegevens nooit door.
Enkele actuele voorbeelden:
- valse sms'en in de naam van Bpost of FOD Financiën;
- 'u ontvangt nog vakantiegeld';
- valse e-mails over belastingen;
- valse vaccinatieuitnodiging;
- valse berichten over kindergeld.
De slachtoffers worden vaak met een e-mail met daarin een link naar de (valse) website gelokt met het verzoek om zogenaamd "de inloggegevens te controleren".
Slachtoffer?
- Breng je bank op de hoogte van het ontvangen bericht en van de phishingactie.
- Verander de codes van de online bankaccount.
- Doe zo snel mogelijk aangifte bij de politie.
Bron: PZ Grens
Sextortion scam/ mails: seksuele afpersing
Wanneer je intieme beelden van jezelf naar een persoon stuurt waarna deze persoon dreigt je foto's te lekken als je niet betaalt, is er sprake van sextortion. Sextortion scam of mails is een vorm van online oplichting die hier op lijkt, het zijn afpersingsmails. Je krijgt een e-mail waarin melding wordt gemaakt dat je een computervirus hebt, waardoor criminelen erin geslaagd zijn de camera in de computer (de webcam) over te nemen. Zij zouden erin geslaagd zijn om een video van je te maken terwijl je een porno website bezocht. Door middel van het zogenaamde virus zijn zij er ook in geslaagd om jouw contactpersonen op te slaan. Indien je niet bereid zou zijn om een bepaald bedrag over te maken, zouden jouw contactpersonen deze video ontvangen.
Echter worden deze mails naar miljoenen mensen tegelijk verstuurd, waardoor de kans enorm klein is dat je wel degelijk beschikt over het virus waarvan sprake. Zij zullen dus ook niet beschikken over een video met jij als hoofdrolspeler. Om jou snel tot handelen te doen overgaan, zullen ze je een erg korte tijdspanne geven om te betalen, vaak amper 48 uur. Je bent geschrokken, waardoor vaak toch wordt overgegaan tot betaling. Doe dit echter in geen geval!
Hoe komen zij dan aan jouw e-mail? Op het Dark Web (een stukje internet waar je een speciale browser voor nodig hebt om op te kunnen surfen) zijn met de jaren talrijke e-mailadressen samen geraapt, vaak inderdaad afkomstig van virussen. Echter hoeft jouw computer niet geïnfecteerd te zijn: een contactpersoon van jou kan evengoed over een virus beschikken, waardoor contactpersonen verzameld werden zonder dat de computergebruiker hier weet van heeft. Vroeger werden de e-mails verstuurd in de Engelse taal, vervolgens werden ze in gebrekkig Nederlands verstuurd, maar we merken op dat de e-mails de Nederlandse taal beter en beter beginnen te beheersen. Trap echter toch niet in deze val!
Ook durven criminelen wel eens een wachtwoord mee te sturen, dat vermoedelijk aan jou gelinkt kan worden. Vaak roept het een "hoe weten zij dat?" gevoel op. Virussen, websites die gehackt zijn, het is een schat aan informatie die hieruit gehaald wordt. Op (veilige) websites zoals haveibeenpwned kan je nakijken of uw e-mailaccount inclusief het wachtwoord op het Dark Web gekend is. Verander zo snel mogelijk je wachtwoord en maak voor elke (sociale media) account een ander wachtwoord! Er zijn (gratis) programma's beschikbaar die jou helpen bij het bewaren van wachtwoorden, zoals LastPass, Keepass, ... Of gebruik zinnen die je eenvoudig kan onthouden, zoals ikGaOpVakant1eMetFacebook.
Mocht je toch zijn overgegaan tot betaling, is het aangeraden om klacht neer te leggen bij de politie. Verwijder de e-mail nog niet meteen: bij jouw aangifte zal je een e-mailadres ontvangen waarop je de e-mail kan doorsturen. Ook vragen wij vaak om de e-mailheaders te kunnen bekomen: dit is een stukje dat aan elk e-mailbericht gekoppeld is, maar vaak niet zichtbaar voor de gebruiker. In de e-mailheader is terug te vinden welke weg een e-mailbericht heeft afgelegd. Deze e-mailheader kan dus nuttige informatie bevatten die het voor de politiediensten mogelijk maakt om verder te onderzoeken. Hoe je de e-mailheader zichtbaar maakt, kan u vragen aan uw computerwinkel of aan een kennis. Nadat u over de e-mailheader beschikt, kan u deze in een e-mail plakken en eveneens overmaken aan de politiediensten na aangifte.
Hou de e-mail nog enkele dagen bij. Mocht de politie toch nog vragen hebben over deze e-mail, kan je het nog steeds aan hen tonen.
Wij zullen ook steeds vragen om een bankafschrift te bezorgen waarop de frauduleuze betaling zichtbaar is.
Ben je niet ingegaan op de betaling, raden wij je aan om de e-mail te verwijderen. Je kan de e-mail ook overmaken aan verdacht@safeonweb.be.
Belangrijke tip: vergeet niet om Windows up-to-date te houden (start -> instellingen -> Bijwerken en beveiliging) en de virusscanner op regelmatige tijdstippen je volledige computer te laten onderzoeken. Hou deze uiteraard ook steeds up-to-date en negeer de meldingen niet.
(Bron: Politiezone Grens)
Smishing: frauduleuze sms'jes
Smishing staat voor sms-phishing. Deze vorm kom het meeste voor. Je krijgt een bericht in de naam van bijv. een overheidsinstantie, een koerierdienst, je bank ... waar een link in staat. Hoe weet je of het over smishing gaat of niet? Oplichters spelen in op de actualiteit. Je weet dus welke berichten je kan verwachten. Klik nooit op de link. Stuur verdachte berichten door naar verdacht@safeonweb.be. Op deze site kan je nog enkele tips terugvinden om smising te leren kennen.
Spoofing: kopiëren van identiteit
Spoofing betekent het vervalsen of kopiëren van iemand anders zijn of haar identiteit. Fraudeurs hebben software waarmee ze iemand zijn e-mailadres, telefoonnummer of webadres kunnen kopiëren. Met deze valse identiteit zoeken ze contact met je op in de naam van iemand die jij vertrouwt, zoals je bankkantoor.
Wat kan je hier tegen doen?
- E-mail: druk nooit op links.
- Website: kijk naar de URL van de site: als het niet op .be eindigt of fouten bevat, is het hoogstwaarschijnlijk spoofing.
- Telefoon: geef nooit via telefoon persoonlijke gegevens door.
Onthou goed dat je bank nooit via telefoon, mail of sms naar je bankgegevens vraagt.
Valse loterijen
In deze vorm van oplichting krijgt het slachtoffer een bericht via mail, de post of fax, dat hij enkele miljoenen dollars of euro's heeft gewonnen, en dat terwijl hij nooit heeft deelgenomen. De oplichter maakt geregeld gebruik van de naam van gereputeerde bedrijven of mensen om vertrouwen op te wekken (Euromillions, Microsoft Lottery, el Gordo, enz.).
Om het geld te ontvangen moet het slachtoffer eerst allerlei kosten betalen: administratiekosten, notariskosten, bankkosten, etc. Deze dienen meestal betaald te worden via een geldtransfersysteem als Western Union, MoneyGram, enz.. De "winnaar" betaalt, maar krijgt zijn winst nooit in handen...
Wij raden je aan nooit op dergelijke mails te antwoorden en ze van jouw computer te verwijderen.
Slachtoffer?
- Breng je bank op de hoogte.
- Doe zo snel mogelijk aangifte bij de politie.
Wangiri-fraude: bel-mij-sms'jes / gsm die maar één keer overgaat
Wangri-fraude is een vorm van online oplichting (telefoonfraude) die twee vormen kan hebben:
- De laatste maanden krijgen nogal wat mensen berichten op hun gsm van buitenlandse nummers, vaak in het Frans. In de berichten staat dat ze iets gewonnen hebben en dat ze om de prijs te kunnen ontvangen naar een bepaald nummer moeten bellen. De sms'jes zijn niet echt en worden verstuurd door een computerprogramma naar een willekeurige lijst.
- Je wordt opgebeld maar de telefoon gaat maar één keer over, en je bent dus te laat om op te nemen.
In beide gevallen wordt er verwacht dat je hen belt. Dit soort oplichting wordt Wangiri-fraude genoemd. In het Japans betekent dit 'één keer overgaan en stoppen'. Als je hen terugbelt, bel je eigenlijk naar een duur betaalnummer wat je uiteindelijk ook aangerekend zal worden.
Wat moet je doen?
- Reageer niet op de berichten.
- Blokkeer het oproepnummer als je telefoontoestel dat toelaat.
- Heb je nadeel: maak melding bij de ombudsdienst telecom en eventueel het meldpunt van België. Ook als je geen nadeel hebt, kan je dit eventueel daar melden. Doe ook zeker aangifte bij de politie als je nadeel hebt.
- Breng in dat geval indien mogelijk je telefoon met het originele SMS bericht mee.
- Eventueel de factuur met de aanrekening van de kosten.
- De documenten/antwoord dat werd ontvangen van de ombudsdienst telecom (bij binnenlandse nummers).